Odpowiedź na pytanie: "ile kosztuje adwokat?" - jest typowo prawnicza: »to zależy«. Nie ma w tym żartu ani uchylania się od konkretów. Dlaczego? Bo nie istnieje uniwersalny cennik usług świadczonych przez adwokatów, tak jak nie istnieją dwie identyczne sprawy.
Adwokat jest przedsiębiorcą i ustala własną politykę cenową. Na jej kształt ma wpływ wiele czynników, do których należą m.in. stopień skomplikowania sprawy, etap, na którym adwokat wstępuje do sprawy, wysokość dochodzonych roszczeń, miejscowość, w której adwokat działa, odległość do sądu, struktura organizacyjna kancelarii etc. Każdorazowo więc wysokość wynagrodzenia jest ustalana indywidualnie z klientem.

Różne systemy rozliczeń

Istnieje wiele systemów rozliczenia wynagrodzenia adwokackiego, a do najbardziej popularnych należą:

• System ryczałtowy – jednorazowe wynagrodzenie za prowadzenie danej sprawy. Wynagrodzenie określane jest poprzez ustalenie z góry konkretnej kwoty.
• System godzinowy – ustalana jest stawka godzinowa i rozliczenie oparte jest o iloczyn stawki godzinowej i ilości godzin. Wysokość wynagrodzenia zależy zatem od ilości czasu poświęconego na wykonanie powierzonych zadań. System ten jest stosowany zazwyczaj przy stałej obsłudze prawnej lub gdy nie jest możliwe określenie z góry zakresu prac.
• System wynikowy tzw. success fee – czyli wynagrodzenie „za sukces”. Tu ustalany jest procent z zasądzonego na rzecz klienta świadczenia pieniężnego. Zatem cena usługi zależy od osiągnięcia pożądanego efektu i wygrania danej sprawy. Należy jednak pamiętać, że adwokat nie może uzależnić wypłaty całości wynagrodzenia wyłącznie od wygranej sprawy. W umowie najczęściej znajduje się zapis, z którego wynika, że bez względu na rezultat, adwokat otrzyma część wynagrodzenia. Dodatkowe środki może uzyskać natomiast za wygranie sprawy.

Do honorarium adwokackiego zostają zazwyczaj doliczone uzasadnione dodatkowe koszty świadczenia pomocy prawnej, są to najczęściej: koszty delegacji przy wyjazdach zleconych poza siedzibę kancelarii, koszty tłumaczeń, koszty opłat urzędowych związanych ze sprawami, o czym adwokat każdorazowo informuje Klienta.

Kiedy następuje wycena sprawy?

Podczas pierwszego spotkania, po przedstawieniu sprawy przez klienta adwokat dokonuje oceny sprawy pod kątem możliwych rozwiązań, szans na uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia, hipotetycznego czasu trwania sprawy. Wstępna analiza pozwala na ustalenie stopnia skomplikowania sprawy i dokonanie jej wyceny.

Co to są stawki minimalne?

Pewnego rodzaju pomocą w ustalaniu stawek minimalnych jest rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2015, poz. 1800 ze zm.). Rozporządzenie określa stawki minimalne opłat za czynności adwokackie, zwane „stawkami minimalnymi” oraz wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, zwanych „opłatami”.

Nie ulega wątpliwości, że są to stawki mocno odrealnione od współczesnej rzeczywistości. Nie mniej jednak „adwokat z urzędu” ma pewnego rodzaju gwarancję, że otrzyma wynagrodzenie ze Skarbu Państwa w opisanym minimalnym zakresie.

Przykłady stawek minimalnych w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych:

Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł – 90 zł;
2) powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
3) powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
7) powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
8) powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
9) powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

Wybrane stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego:

• rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720 zł;
• stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720 zł;
• przysposobienie – 360 zł;
• pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240 zł;
• ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480 zł;
• rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480 zł;
• ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720 zł;
• podział majątku wspólnego między małżonkami – stawkę obliczoną na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości udziału, a w przypadku zgodnego wniosku małżonków – 50% tej stawki;
• alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120 zł.

Stawki minimalne w niektórych sprawach z zakresu własności i innych praw rzeczowych oraz prawa o księgach wieczystych:

• stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie „widełek w sprawach cywilnych”;
• o rozgraniczenie – 720 zł;
• dotyczących służebności – 480 zł;
• o naruszenie posiadania – 320 zł;
• o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;
• o zniesienie współwłasności – stawkę obliczoną na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata, a w przypadku zgodnego wniosku uczestników – 50% tej stawki;
• związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;
• o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – 50% stawki obliczonej na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości prawa dotkniętego niezgodnością;

Przykłady stawek minimalnych w sprawach spadkowych:

• zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych – 120 zł;
• stwierdzenie nabycia spadku – 120 zł, a jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu – 720 zł;
• dział spadku – stawkę obliczoną na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata, a w razie działu na zgodny wniosek uczestników postępowania – 50% tej stawki.

Stawki minimalne w innych, wybranych sprawach:

• opróżnienie lokalu mieszkalnego – 240 zł;
• wydanie nieruchomości rolnej – 720 zł;
• wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego – stawkę obliczoną na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości sześciomiesięcznego czynszu;
• o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360 zł;
• o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720 zł;
• z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240 zł;
• o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2400 zł;
• z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3600 zł;
• o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480 zł;
• ze skargi na czynności komornika – 80 zł;
• o wyjawienie majątku – 120 zł;
• o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960 zł;
• o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1200 zł;
• o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
• o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1440 zł;
• o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1680 zł;
• o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240 zł;
• o ubezwłasnowolnienie – 480 zł;
• o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360 zł;
• nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;
• ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł;
• świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie „widełek w sprawach cywilnych” od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
• w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym – 180 zł;

Niektóre stawki minimalne w sprawach karnych i wykroczeniowych:

• objęte dochodzeniem – 360 zł;
• objęte śledztwem – 600 zł;
• objęte czynnościami wyjaśniającymi w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 180 zł.
• obrona przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym – 720 zł;
• obrona przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia – 360 zł;
• obrona przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym – 840 zł;
• obrona przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją – 840 zł;
• obrona przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym – 1200 zł;
• obrona przed Sądem Najwyższym – 1200 zł.
• sporządzenie i wniesienie kasacji w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał: sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy – 720 zł; sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy – 1200 zł.
• za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego – 720 zł;
• w sprawach o wydanie wyroku łącznego – 240 zł.

Przykłady stawek minimalnych za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym:

• w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary – 360 zł;
• w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary – 360 zł;
• w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia – 240 zł;
• za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających – 240 zł;
• za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania – 240 zł;
• za prowadzenie sprawy o ułaskawienie – 480 zł;
• za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym – 480 zł.

Stawki minimalne w wybranych sprawach przed sądami administracyjnymi:

• w pierwszej instancji: a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna – stawkę obliczoną na podstawie widełek w sprawach cywilnych”, b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego – 1200 zł, c) w innej sprawie – 480 zł;
• w drugiej instancji: a) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – 75% stawki minimalnej określonej powyżej, nie mniej niż 240 zł, b) za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej – 50% stawki minimalnej określonej powyżej nie mniej niż 240 zł, c) za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym – 50% stawki minimalnej określonej powyżej, nie mniej niż 240 zł, d) w postępowaniu zażaleniowym – 240 zł;
• w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie – sądem ochrony konkurencji i konsumentów w sprawach: z zakresu ochrony konkurencji – 720 zł; o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone – 120 zł; z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego – 720 zł.

Umowa z adwokatem

Chcąc skorzystać z porady u adwokata, skonsultować zagadnienie, zlecić reprezentację przed sądem, zamówić projekt umowy etc. masz prawo wiedzieć, ile kosztuje usługa. Adwokat ma obowiązek przedstawić koszty pomocy w sposób rzeczowy i konkretny. Jeśli nie wszystkie koszty da się na początku precyzyjnie dookreślić, też powinieneś o tym wiedzieć. Umowa z adwokatem powinna w jednoznaczny sposób wskazywać zasady rozliczeń.

6 stycznia, 2022